Theo báo cáo tại Phiên họp thứ tư của Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xoá nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước Cả nước đã hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát được 209 nghìn căn, trong đó khánh thành 111 nghìn căn; khởi công 98 nghìn căn, đạt 77% so với tổng nhu cầu. Từ Phiên họp thứ ba đến nay tăng gần 87.000 nghìn căn, bình quân tăng 26 căn/địa phương/ngày.

100% địa phương xây dựng kế hoạch, cách thức triển khai, xác định tiến độ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh phấn đấu hoàn thành trước ngày 31 tháng 10 năm 2025.

Nhiều địa phương đã về đích và đặt mục tiêu về đích sớm hơn kế hoạch trước đó trong bối cảnh còn rất nhiều khó khăn; tính đến ngày 07 tháng 5 năm 2025, có 15 địa phương không còn nhà tạm, nhà dột nát.

Thủ tướng Chính phủ ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Văn phòng Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ngành Ngân hàng, các bộ, cơ quan, địa phương, các đơn vị tài trợ nhất là các địa phương về đích sớm hơn kế hoạch, đã chủ động, tích cực thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, góp phần đạt được những kết quả bước đầu hết sức tích cực của Chương trình.

Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện chương trình vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần khẩn trương tập trung khắc phục hiệu quả. Trong đó, số nhà cần hoàn thành từ nay đến ngày 31 tháng 10 năm 2025 còn lớn; kinh phí hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sỹ chưa được bố trí kịp thời; một số địa phương có số lượng nhà cần khởi công và phát sinh do khâu rà soát rất lớn gặp khó khăn về kinh phí, cá biệt có địa phương có kinh phí được hỗ trợ nhưng số nhà tạm, nhà dột nát chưa triển khai khởi công, sửa chữa; có tình trạng chuyển nhượng nhà sau khi được hỗ trợ...

Để đẩy nhanh tiến độ, cơ bản hoàn thành xoá nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn trước ngày 31 tháng 10 năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã đề ra quan điểm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đó là:

Về quan điểm: Tiếp tục kiên định với định hướng, quan điểm là “xác định hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát không chỉ là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng” mà còn “là lương tâm và trách nhiệm” với Nhân dân, với phương châm “mỗi người giúp một tay, mỗi gia đình san sẻ một phần, ai có gì giúp nấy, ai có công giúp công, ai có của giúp của, ai có nhiều giúp nhiều, ai có ít giúp ít”. Đặc biệt ưu tiên bố trí nguồn lực để hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sỹ. Quyết tâm hoàn thành cơ bản mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trước ngày 31 tháng 10 năm 2025; trong đó hỗ trợ nhà ở cho thân nhân liệt sỹ hoàn thành trước ngày 27 tháng 7 năm 2025, nhà ở cho người có công với cách mạng hoàn thành trước ngày 02 tháng 9 năm 2025.

Về nhiệm vụ, giải pháp:

Bộ Dân tộc – Tôn giáo: (1) theo dõi sát, thường xuyên đôn đốc, yêu cầu các địa phương cập nhật hằng ngày tình hình kết quả triển khai Chương trình trên phần mềm thống kê đã hướng dẫn; rà soát, hoàn thiện kế hoạch theo ngày, tuần, tháng, quý và từ nay đến ngày 31 tháng 10 năm 2025 để cơ bản hoàn thành mục tiêu xoá nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn. (ii) Chủ trì với các bộ, cơ quan liên quan tổ chức họp, làm việc trực tuyến trao đổi với các đồng chí Trưởng Ban Chỉ đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy tiến độ hoàn thành Chương trình. (iii) Tiếp tục cập nhật, xác định rõ những khó khăn, vướng mắc của địa phương để chủ động giải quyết theo thẩm quyền; kịp thời tham mưu, đề xuất Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Trung ương xử lý những vấn đề vượt thẩm quyền. (iv) Phối hợp với Bộ Tài chính tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh kinh phí từ nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024, kinh phí từ Quỹ cả nước chung tay xoá nhà tạm, nhà dột nát để hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên cơ sở nhu cầu rà soát của địa phương; hoàn thành trước ngày 25 tháng 5 năm 2025. (v) Phối hợp với Bộ Tài chính và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quyết định điều chỉnh kinh phí hỗ trợ từ nguồn kinh phí huy động tại Chương trình phát động, Quỹ “Vì người nghèo” Trung ương cho các địa phương để hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát; hoàn thành trước ngày 25 tháng 5 năm 2025. (vi) Chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan có văn bản hướng dẫn mức hỗ trợ nhà ở thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 bảo đảm thống nhất với mức hỗ trợ chung của Chương trình; hoàn thành trong tháng 5 năm 2025. (vii) Chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tổ chức sơ kết Chương trình vào cuối tháng 6 năm 2025 để kịp thời đánh giá tình hình, đề xuất giải pháp và khen thưởng, biểu dương các tổ chức, cá nhân có nhiều thành tích trong tổ chức thực hiện Chương trình.

Bộ Quốc phòng, Bộ Công an ngoài việc huy động nguồn lực tài chính, đề nghị huy động công lao động từ các đơn vị quân đội, công an đóng quân trên địa bàn hỗ trợ ngày công, vận chuyển, xây lắp... cho các gia đình có nhà tạm, nhà dột nát.

Bộ Xây dựng: Chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan kịp thời có văn bản hướng dẫn mức hỗ trợ nhà ở thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 bảo đảm thống nhất với mức hỗ trợ chung của Chương trình; hoàn thành trong tháng 5 năm 2025. Chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ hỗ trợ nhà ở thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; hoàn thành trong tháng 5 năm 2025.

Bộ Tài chính: Trong thời gian Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa quyết định về kinh phí hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng, hướng dẫn các địa phương chủ động sử dụng nguồn lực của địa phương để hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng bảo đảm đúng đối tượng và trong phạm vi nhu cầu kinh phí xác định trong Đề án hỗ trợ nhà ở đối với người có công; hoàn thành trước ngày 25 tháng 5 năm 2025. Khẩn trương hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định phân bổ kinh phí hỗ trợ từ ngân sách trung ương cho các địa phương để thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sỹ ngay sau khi phương án sử dụng nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định. Chủ trì trình Thủ tướng Chính phủ phân bổ nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024, kinh phí từ Quỹ cả nước chung tay xoá nhà tạm, nhà dột nát để hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên cơ sở nhu cầu rà soát của địa phương; hoàn thành trước ngày 25 tháng 5 năm 2025. Phối hợp với Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam điều chỉnh kinh phí hỗ trợ từ nguồn kinh phí huy động tại Chương trình phát động, Quỹ “Vì người nghèo” Trung ương trên cơ sở nhu cầu rà soát của các địa phương; hoàn thành trong tháng 5 năm 2025. Hướng dẫn, ghi nhận khoản chi hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát cho đối tượng là hộ cận nghèo được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp; hoàn thành trong tháng 5 năm 2025.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai hỗ trợ nhà ở thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững để hoàn thành mục tiêu đề ra.

Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và các cơ quan thông tấn, báo chí tiếp tục tăng thời lượng xây dựng format, chuyên đề, chuyên mục, các tuyến bài, các chương trình tạo động lực, truyền cảm hứng, lan toả mạnh mẽ phong trào, tạo khí thế thi đua sôi nổi, tạo đồng thuận xã hội, chung tay ủng hộ, chia sẻ, hỗ trợ Chương trình. Đặc biệt là các chương trình toạ đàm để khích lệ phong trào, phổ biến cách làm hay, kinh nghiệm tốt, cách làm có tính sáng tạo cao, phù hợp với điều kiện thực tế, đặc thù từng địa bàn, sát với nhu cầu của người dân và có tính lan toả mạnh mẽ như của lực lượng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, phong trào tự giúp đỡ lẫn nhau ở một số địa bàn. Cổng Thông tin điện tử Chính phủ chú trọng tổ chức tốt các cuộc toạ đàm, giới thiệu các mô hình hay, cách làm tốt, biện pháp hiệu quả trong triển khai thực hiện Chương trình.

Đề nghị Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc địa phương tổ chức tiếp nhận, phân bổ, quản lý, sử dụng nguồn lực hỗ trợ theo đúng quy định pháp luật, bảo đảm đúng đối tượng, tránh thất thoát, lãng phí, tham nhũng, tiêu cực. Tăng cường công tác giám sát việc thực hiện hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước.  Phối hợp với Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh kinh phí hỗ trợ từ nguồn kinh phí huy động tại Chương trình phát động, Quỹ “Vì Người nghèo” Trung ương, kinh phí từ nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024, kinh phí từ Quỹ cả nước chung tay xoá nhà tạm, nhà dột nát phù hợp với nhu cầu rà soát của các địa phương. Vận động thanh niên, phụ nữ, công đoàn góp công, góp sức hỗ trợ các gia đình, các khu dân cư có nhà tạm, nhà dột nát...

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương: (i) Kịp thời rà soát, kiện toàn Ban Chỉ đạo các cấp tại địa phương phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 02 cấp sau khi sắp xếp để chỉ đạo công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát tại địa phương, bảo đảm tính liên tục, không gián đoạn. (vii) Chỉ đạo các sở, ban, ngành, đặc biệt là người đứng đầu chính quyền cơ sở, Trưởng Ban chỉ đạo các cấp quyết liệt triển khai Chương trình với tinh thần“6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả” để đẩy nhanh tiến độ, cơ bản hoàn thành xoá nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn trước ngày 31 tháng 10 năm 2025. (iii) Trước mắt, ứng kinh phí từ các nguồn kinh phí của địa phương để tổ chức triển khai ngay hỗ trợ khởi công mới, sửa chữa nhà ở cho thân nhân liệt sỹ hoàn thành trước ngày 27 tháng 7 năm 2025 và hỗ trợ cho người có công với cách mạng trước ngày 02 tháng 9 năm 2025 bảo đảm không vượt quá số nhà, số kinh phí địa phương đã phê duyệt gửi Bộ Xây dựng thẩm định, tổng hợp gửi Bộ Tài chính; thực hiện hoàn ứng sau khi được cấp kinh phí. (iv) Khẩn trương phân bổ vốn sự nghiệp Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025 (lần 1) và rà soát, vận dụng sáng tạo việc huy động, sử dụng hiệu quả nguồn lực xã hội hoá trên địa bàn để bảo đảm hoàn thành Đề án đã phê duyệt theo tiến độ yêu cầu hoàn thành trong tháng 5 năm 2025. Chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ, trước pháp luật về tính chính xác, đầy đủ, đúng đối tượng được hỗ trợ của số liệu rà soát. (v) Tiếp tục thực hiện có hiệu quả việc huy động, vận động mọi nguồn lực hợp pháp để hỗ trợ các hộ dân, tiết kiệm chi phí xây dựng, sửa chữa nhà ở. (vi) Kịp thời nắm bắt và giải quyết ngay các khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai. Tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức của người dân; thường xuyên kiểm tra, giám sát, nắm tình hình từ sớm, từ xa; không để xảy ra việc chuyển nhượng đất đai, nhà ở đã được hỗ trợ; kịp thời lan tỏa tấm gương điển hình, cách làm hay, sáng tạo. (vii) Các địa phương đã hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát tổ chức công bố để người dân và xã hội thấy được sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự chăm lo, quan tâm của Đảng và Nhà nước, của xã hội đối với công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước, tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hỗ trợ các địa phương còn nhiều nhà tạm, nhà dột nát. Các địa phương còn lại, tranh thủ điều kiện thời tiết thuận lợi tổ chức khởi công, giải ngân ngay nguồn kinh phí được giao, được phân bổ, hoàn thành đúng tiến độ đã cam kết. (viii)Tiếp tục rà soát nhu cầu, vừa bảo đảm tránh lợi dụng chính sách, vừa tránh bỏ sót đối tượng, nếu phát sinh thêm yêu cầu địa phương chủ động huy động nguồn lực để hỗ trợ theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ bảo đảm không người dân nào không có nhà ở hoặc ở trong ngôi nhà dột nát./.

 Trịnh Minh