Sự việc khởi đầu khi bà Hà Thị Tố Nga ở khối 7, thị trấn Đăk Tô, huyện Đăk Tô quen biết với ông Hồ Văn Hùng ở thành phố Kon Tum cách đây hơn 1 năm. Theo như lời bà Nga thì sở dĩ bà Nga quen biết ông Hùng do quan hệ làm ăn, khi ông Hùng lên thị trấn Đăk Tô mua sâm dây. Khi gặp bà Nga, Hùng hỏi bà Nga có sâm Ngọc Linh bán hay không, bà Nga trả lời là không có nên mới giới thiệu ông Hùng cho bà Bình (do trước đây bà Nga thường mua củ tam thất và sâm có nguồn gốc từ phía Bắc vào để bán), một phụ nữ ở ngoài Lào Cai, chuyên mua bán các loại sâm có nguồn gốc từ phía Bắc.

 

Bà Nga chỉ thừa nhận bà bắt đầu mua bán củ tam thất, các loại sâm có nguồn gốc từ phía Bắc khoảng 2 tháng nay, nhưng qua việc bà quen ông Hùng trao đổi sâm dây khoảng hơn 1 năm và sự “sành điệu” của bà đối với việc phân biệt sâm Ngọc Linh với củ tam thất, sâm có nguồn gốc từ phía Bắc, cho thấy ở đây có sự bất ổn trong các lời khai của bà Nga.

 

Trở lại câu chuyện ở huyên Nam Tra Mi, bà Nguyễn Thị Thu Hà (SN 1974), trú tại thôn 2, xã Trà Mai, huyện Nam Trà Mi, tỉnh Quảng Nam-người suýt nữa mua nhầm sâm Ngọc Linh giả từ ông Ký- cho biết: Vào chiều 4/11/2010, bà Thu cùng bán hàng dưới chợ Trà Mi có hỏi chị Hà có mua sâm không? Chị Hà có hỏi sâm gì và giá cả bao nhiêu, thì bà Thu cho biết có một người đàn ông ở Kon Tum xuống tên là Nguyễn Đình Ký có bán 1kg sâm có số lượng 10 củ với giá 15 triệu đồng/kg. Ngay lập tức chị Hà có hỏi sâm gì mà giá rẻ vậy nhưng bà Thu nói là không rõ vì ông Ký đang trên đường đến. Khoảng một tiếng đồng hồ sau thì bà Thu có đưa điện thoại di động của mình để chị Hà nghe điện thoại với người bán sâm…Sau đó họ lên nhà trọ Bảo Trân (ở thị trấn), nơi ông Ký thuê trọ để xem sâm, vì ông Ký không dám mang đến chợ- cùng đi có một người thanh niên người dân tộc địa phương mà bà Thu dẫn đi để kiểm định sâm. Khi mọi người đến nhà trọ Bảo Trân thì người chủ trọ không cho vào, cho biết khách trọ đã dặn không cho ai vào. Bà Thu lập tức điện thoại cho ông Ký, lúc đó chủ trọ mới cho vào gặp để xem sâm. Khi vào phòng thì ông Ký mở hộp giấy cacton đựng sâm ra cho mọi người xem, chị Hà ngắt 1 miếng nhai thử, biết là không phải sâm Ngọc Linh nên trả lời không mua và bỏ về…

 

 

Thượng tá Nguyễn Hồng Ngọc, Trưởng Phòng PC45- Công an tỉnh Kon Tum- cho biết: “ Vấn đề chúng tôi quan tâm là việc mất gần 2000 củ sâm Ngọc Linh mới đây, sau khi xác định các đối tượng trên không phải mua bán sâm Ngọc Linh mà chúng tôi nghi ngờ từ số sâm bị mất cắp, nên chúng tôi đã trả lại tang vật và cho họ về. Số sâm mà các đối tượng trên bán có nguồn gốc từ phía Bắc. Các đối tượng trên có giả mạo sâm Ngọc Linh hay không thì không thuộc thẩm quyền của chúng tôi, mà là thẩm quyền điều tra của cơ quan Cảnh sát điều tra án kinh tế…”

 

Mặc dù, các đối tượng trên chưa thừa nhận việc mua, bán sâm Ngọc Linh giả, nhưng ngay tại lời khai của ông Hùng hỏi bà Nga có sâm Ngọc Linh bán hay không? Bà Nga trả lời không có nên giới thiệu ông Hùng với bà Bình; bà Hà ở Nam Trà Mi mua sâm của ông Ký, nhưng phát hiện ra không phải sâm Ngọc Linh nên khômg mua nữa, chứng tỏ khi mua, bán sâm, ông Ký, ông Hùng, bà Nga đều nhằm vào sâm Ngọc Linh và khi tiêu thụ ở nơi khác cũng đều giới thiệu “hàng” là sâm Ngọc Linh? Các nhân chứng ở Nam Trà Mi cũng cho biết thêm là ông Ký đã đến Nam Trà Mi rất nhiều lần. Có phải chăng ông Ký là một trong những “mắc xích” quan trọng ở khâu cuối cùng khi tiêu thụ sâm Ngọc Linh giả của một đường dây có tổ chức bài bản?

 

Tại các lời khai của ông Ký và ông Hùng có nhiều mâu thuẫn về việc thanh toán tiền “hàng”: ông Hùng thì nói do trời mưa nên ông Ký không trực tiếp đến lấy “hàng” được; ông Ký thì nói là do… “quên” mang theo tiền, để hôm sau thanh toán…Chứng tỏ, khi ông Ký mua sâm của ông Hùng nhưng cũng không cần phải trả tiền ngay, mà đợi khi tiêu thụ xong sâm “Ngọc Linh” ở nơi khác, rồi mới đem tiền về trả vồn, hưởng lãi (ông Hùng mua ngoài Bắc 4 triệu đồng/kg, bán lại cho ông Ký 7 triệu đồng/kg; ông Ký đem tiêu thụ giá từ 12-15 triệu đồng/kg- lãi quá). Điều đó càng cho thấy ở đây có cơ sở để đặt câu hỏi có hay không việc hình thành một đường dây tiêu thụ sâm Ngọc Linh giả ở Kon Tum và các tỉnh lân cận?

 

Sâm nào cũng thật, tuỳ theo chất lượng phân bổ theo từng vùng khí hậu và địa hình. Nhưng việc giả mạo sâm Ngọc Linh để tung ra thị trường là một hành vi xâm hại thương hiệu đối với một biệt dược có “một không hai” này. Làm tổn hại nghiêm trọng đến thương hiệu và uy tín của sâm Ngọc Linh không những ở Kon Tum, các vùng phụ cận và cả trong nước, thậm chí còn vươn xa ra tới các nước trong khu vực- cần phải được điều tra làm rõ và xử lý nghiêm khắc, trả lại tên gọi vốn có của sâm Ngọc Linh.