Chủ nhật, Ngày 04/05/2025 -

Dự báo diễn biến thời tiết tháng 9 ở Kon Tum
Ngày đăng: 04/09/2012  06:52
Mặc định Cỡ chữ

Tháng 9 bước sang thời kỳ cao điểm của những trận bão ảnh hưởng đến thời tiết nước ta. Số lượng những cơn bão mạnh hoạt động ở biển Đông nhiều hơn; xác xuất ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta cũng lớn hơn gây ra những biến động mạnh mẽ về thời tiết ở nhiều khu vực, nhất là khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Cũng từ tháng 9 hàng năm, hoạt động biểu kiến của Mặt Trời dịch chuyển dần xuống phía Nam nên các khối không khí lạnh ở phía bắc hình thành và hoạt động ảnh hưởng lấn sâu hơn xuống phía nam; ngược lại khối không khí nóng, ẩm do gió Tây Nam mang đến lại giảm dần phạm vi và cường độ ảnh hưởng ở khu vực Tây Nguyên. Nằm ở phía bắc của Tây Nguyên nên tỉnh Kon Tum được xem là khu vực bắt đầu có những ảnh hưởng tranh chấp của các khối không khí nóng, ẩm ở phía Nam và khối không khí lạnh ở phía Bắc. Nói theo cách của các nhà khí tượng, trong thời gian tháng 9 địa phận tỉnh Kon Tum vẫn ở rìa phía nam, nhưng gần sát hơn với Dải hội tụ có trục qua Bắc bộ đến Trung bộ nên có mưa nhiều. Trong đó, khoảng thời gian Dải hội tụ hoạt động mạnh, đặc biệt là  khi có bão hoặc áp thấp nhiệt đới đi vào vùng biển Trung bộ hoặc đổ bổ vào đất liền từ Quảng Trị trở vào thì ở Kon Tum có mưa to đến rất to trên diện rộng gay ra hiện tượng lũ, lụt và các tai biến thiên tai khác. Do đó, dù tháng 9 đã gần là thời kỳ cuối của mùa mưa ở hầu hết các khu vực trong tỉnh, bầu trời cũng ít âm u, ẩm ướt hơn tháng 8 nhưng tổng lượng mưa tháng 9 vẫn rất lớn và thường có những đợt mưa to trên diện rộng kéo dài vài ba ngày liên tục. Tính chất đặc thù của lượng mưa và phân bố mưa cộng với sự bão hòa của lượng nước trong đất (do đã có mưa nhiều trong thời kỳ giữa mùa mưa) nên tháng 9 được xem là thời kỳ cao điểm của mùa lũ và các thiên tai liên quan đến mưa, lũ ở Kon Tum.

Tháp cảnh báo lũ đặt ở thượng nguồn sông Đăk Bla - Ảnh: N.Huy.
 
Ảnh hưởng hoạt động biểu kiến của mặt trời và các khối không có ảnh hưởng khá rõ đến chế độ nắng, nhiệt, ẩm ở Kon Tum trong tháng 9. Nếu như tháng 8, nhiệt độ khá ổn định và ôn hòa thì tháng 9 đã có những dấu hiệu thay đổi khá rõ. Chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm, giữa nhiệt độ thấp nhất và cao nhất trong ngày, giữa những ngày nắng và những ngày có mưa tăng lên đáng kể. Thời gian có nắng trong mỗi ngày và tổng số thời gian có nắng trong cả tháng cũng thường tăng nhiều so với thời kỳ tháng 7, tháng 8. Ngược lại, độ ẩm lại có xu hướng giảm nhanh. Một biểu hiện khá rõ về sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm của tháng 9 được nhận thấy dễ dàng trong những ngày đẹp trời, quang mây vì khi đó đã có thể cảm thấy có hiện tượng se lạnh và hanh khô vào lúc sáng sớm.
 
Năm 2012 diễn biến thời tiết tính đến cuối tháng 8 đang có xu hướng thuận lợi, ít cực đoan hơn so với cùng thời kỳ của những năm gần đây. Tổng lượng mưa trong 8 tháng đầu năm ở các khu vực trong tỉnh đã đạt từ 900 - 1700mm, xấp xỉ lượng mưa trung bình nhiều năm cùng thời kỳ nhưng còn thấp hơn đáng kể so với cùng thời kỳ của năm 2011. Trong đó, các vùng phía Tây, Tây Nam và khu vực giữa tỉnh lượng mưa phổ biến từ 1200 – xấp xỉ 1700mm; các vùng phía Đông, Đông Bắc tỉnh lượng mưa cũng đạt từ 900 - 1100mm. Mưa khá và rải đều trong các tháng nên thời tiết được đánh giá là tương đối thuận lợi, ít xảy ra các tai biến thiên tai. Tuy nhiên thiệt hai do lốc xoáy, dông sét và mưa lớn cục bộ cũng đã gây hại ở một số vùng, ảnh hưởng không tốt đến đời sống và gây thiệt hại cho sản xuất của nhân dân ở một số địa phương trong tỉnh.
 
Các nhận định mới nhất về diễn biến thời tiết ở nước ta nói chung cho biết: Từ tháng 9 năm nay, với sự xuất hiện của hiện tượng El Nino, diễn biến thời tiết, thủy văn trên phạm vi cả nước sẽ diễn biến rất phức tạp. Do vậy có khả năng mùa mưa ở Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ kết thúc sớm hơn so với bình thường. Tuy nhiên vẫn cần chủ động đề phòng bão mạnh có hướng di chuyển phức tạp, mưa lớn trong thời đoạn ngắn, lũ lớn, lũ quét, sạt lở đất ở các khu vực, đặc biệt tại các khu vực miền núi thuộc Bắc bộ, Trung bộ và Tây Nguyên. Số lượng bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực biển Đông có khả năng xấp xỉ trung bình nhiều năm (trung bình nhiều năm khoảng 8-10 cơn). Từ nay đến hết năm 2012, có khả năng còn 3-4 cơn bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta.
 
Địa bàn tỉnh Kon Tum trong tháng 9 này sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng của gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh; từ giữa và cuối tháng tác động kết hợp của các nhiễu động nhiệt đới như Dải hội tụ có trục qua Trung bộ và bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động ở biển Đông sẽ mạnh hơn nên lượng mưa ở các vùng trong tỉnh vẫn ở mức cao. Tháng 9/2012 được nhận định là có nhiều khả năng xuất hiện mưa lũ lớn trên các sông suối với mực nước đỉnh lũ đạt từ mức báo động cấp 2 đến cao hơn mức báo động cấp 3 là mức nguy hiểm, có thể gây ra những thiệt hại lớn.
 
Lượng mưa trong tháng 9 năm nay được dự báo sẽ đạt cao hơn trung bình nhiều năm, phổ biến từ 400 – 500mm; một số nơi có thể cao hơn 500mm; phân bố mưa có xu hướng tăng dần từ phía Tây, Tây Nam (thuộc lưu vực sông Pô Kô) sang phía Đông – Đông Bắc (thuộc lưu vực sông Đăk Bla); thời gian có mưa tập trung chủ yếu từ giữa đến cuối tháng, trong đó có nhiều khả năng xuất hiện 1 – 2 đợt mưa lớn trên diện rộng sinh lũ, lụt, lũ quét, sạt lở đất,…
 
Tháng 9 nhiệt độ có sự biến động mạnh mẽ hơn so với tháng 8 vừa qua. Nhiệt độ trung bình ngày ở các khu vực đạt từ 22 – 24 độ C; biên độ nhiệt ngày/đêm từ 7,8 – 8,5 độ; Nhiệt độ cao nhất từ 28 – 30 độ C, có nơi > 30 độ C, thấp nhất từ 18 đến 20 độ C; riêng vùng núi cao phía Đông Bắc tỉnh nhiệt độ thấp nhất một số ngày có khả năng xuống còn từ 15 – 16 độ C .
 
Diễn biến thời tiết trong tháng 9 có thể là nguyên nhân gây ra những thiên tai như gió bão, lũ lụt, lũ quét, sạt lở đất,… kéo theo những dịch bệnh nguy hiểm như sốt rét, sốt xuất huyết; tiêu chảy, bệnh chân tay miệng ở người; dịch lở mồm long móng; dịch tai xanh ở gia súc, dịch cúm gia cầm và nhiều loại sâu bệnh trên cây trồng các loại. Vậy nên các địa phương cần theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết thủy văn; chủ động các biện pháp đối phó khi có các tin cảnh báo, dự báo về sự xuất hiện của các nhiễu động thời tiết nguy hiểm như bão, áp thấp nhiệt đới, dải hội tụ nhiệt đới có ảnh hưởng mưa đến Kon Tum; đặc biệt lưu ý các cơn bão, áp thấp nhiệt đới có khả năng đổ bộ vào vùng bờ biển Trung bộ.
 
 Nguyễn Văn Huy